Weeshuis Tobola Village

Waarschuwing: lang bericht!! Sorry…

Om te beginnen wil ik wat meer vertellen over dat dorpje met het weeshuis, waar ik met Mark eerder ben geweest, en waar Mark nu chief is: Tobola village.
Bij weeshuis denk je aan minstens een gebouw met bedjes erin. Maar dat is het helaas niet. Het enige “gebouw” dat ik gezien heb was het schooltje wat je eigenlijk nog niet eens een houten hut kan noemen (zie foto’s). De kindertjes slapen bij de vrijwilligers die t weeshuis runnen thuis in de veel te kleine klei-huisjes zonder electriciteit of stromend water en vaak ook zonder muskietennet (grote kans op malaria dus). Overdag lopen de kindertjes rond in het dorp en iedereen zorgt een beetje voor ze, maar geld is er niet echt. Via Naomi, de vrouw die het weeshuis steunt krijgen ze zeep, vitaminemeel en soms kleertjes.

2 Weken geleden zijn we weer naar het dorpje gegaan, dit keer samen met de ouders van Mirjam die hier op bezoek zijn. Zij hadden heel veel kinderkleertjes en ballonnen meegenomen vanuit NL. We zijn dit keer nog uitgebreider verwelkomd dan de vorige keer, heel bijzonder. Ik werd als vrouw van de chief (Mark = Aphiri) heel waardig ontvangen, er zijn allemaal bijzondere regels om de chief en de vrouw van de chief te ontvangen, dus het was wel bijzonder om te zien dat ze dat allemaal nog wisten. We hebben vervolgens alle kleertjes uitgedeeld, wat heel hard nodig was. Velen liepen in kleertjes die meer gaten hadden dan stof. En wat waren ze er blij mee. Ook een oma die op haar 92e voor 6 weeskindertjes zorgt werd in n knalroze shirt gestoken. Toen we de ballonnen tevoorschijn haalden werden ze helemaal gek van blijdschap. Leuk om te zien.

De (Malawiaanse) chief vertelde dat ze een nieuw plan hadden, namelijk het bouwen van een nieuw schooltje van baksteen. Het huidige schooltje gebouwd van boomstammetjes was volledig verwoest in de regentijd, het dak was meer gat dan dak en de grond was een blubbermassa. Straks wordt het hier winter en erg koud, dan kan je die kindertjes daar niet in zetten. Dus willen ze een stenen schooltje gaan bouwen. Het dorpje kan zelf de bakstenen maken en afbakken in een zelfgebouwde oven. Ze gaan zelf de school bouwen. Maar een golfplaten dak en de deuren moeten ze wel gaan kopen. Ze vroegen of wij eventueel wat financiële steun wilden geven. Nou heb ik natuurlijk van heel veel lieve vrienden, familie en kennissen een overweldigend bedrag gekregen om te besteden aan het ziekenhuis hier. En binnenkort ga ik ook heel wat medische spulletjes aan het ziekenhuis geven en ik ga in de toekomst nog veel meer doen voor de bibliotheek. Maar ik had nog geen goede bestemming gevonden voor de rest van het geld. Het is ook niet goed om elke keer maar grote bedragen aan het ziekenhuis te geven, dan worden ze er veel te afhankelijk van. En het ziekenhuis heeft in het verleden al veel gekregen. Het is niet echt sustainable, om maar een mooie ontwikkelingsterm te gebruiken. Ik denk dat Tobola village het geld echt nodig heeft voor de weeskindertjes, ze vechten al zo hard om rond te komen en alles is vrijwilligerswerk. Ik wil het geld dus daaraan gaan besteden, hopelijk zijn alle donateurs het daarmee eens. Extra bijdragen zijn natuurlijk altijd nog van harte welkom en zullen zeer goed besteed worden. We zijn nu concrete bouwplannen aan het maken voor de school en de kosten aan het berekenen. Er worden ook 160 houten stoeltjes en 40 tafels gemaakt voor de school en niet te vergeten 3 schoolborden met krijtjes.

Mijn moeder is een inzamelingsactie begonnen voor geld voor teken- en schilderspullen om mee te nemen als ze in juli mij komt opzoeken. De kindertjes hebben nauwelijks kleertjes, dus potloden en tekenblokjes hebben ze nog nooit gezien. Het lijkt ons prachtig om ze eens een keer iets te geven waar ze echt mee kunnen gaan spelen, echt even kind kunnen zijn. Mijn moeder zal binnenkort een berichtje op deze site zetten. Misschien kunnen ze de schooltafeltjes gaan beschilderen als die tegen die tijd klaar zijn.


Dan mijn werk. Dat gaat ook allemaal erg goed en leuk. Ik werk keihard, hele dagen op de OK, soms hele heftige dingen, soms meer gewone dingen. Op dinsdag hadden we een druk OK-programma (tenminste druk voor hier, niks bijzonders voor NL): een dubbelzijdige liesbreuk, een onderbeensamputatie bij een 3-jarig meisje ivm een heel zwaar geïnfecteerde enkelwond die aan het uitbreiden was naar haar hele been (dat is natuurlijk wel heel bijzonder in NL), een electieve keizersnee en nog wat andere kleine dingetjes. Ik stond meteen ’s ochtends klaar om aan de slag te gaan. Maar toen was de clinical officer die het samen met mij zou gaan doen er nog niet. Later was de anesthesie clinical officer er nog niet. Toen inmiddels al het benodigde personeel gearriveerd was (1,5 uur later) bleek de lidocaine op te zijn. Dat betekent geen ruggenprikken en dus kan je de meeste ingrepen niet doen.. zucht… Maar dat betekent dat je ook geen spoed-keizersnedes kan doen! Tsja, toen werden we toch wat zenuwachtig. Er werd druk heen en weer gebeld met andere ziekenhuizen of we wat konden lenen en dat is uiteindelijk na uren gebeurd, zodat we nog wel spoed-ingrepen konden doen. Maar het hele electieve programma is naar de volgende dag geschoven.

Dus woensdag hebben we eerst de onderbeensamputatie gedaan (best wel heftig), ik samen met mijn nieuwe collega orthopeed-in-opleiding die net zoveel ervaring heeft als ik. Maar we hebben het prachtig gedaan en het meisje lijkt het prima te doen.
Vervolgens samen met een clinical officer de dubbelzijdige liesbreuk gedaan (ik 1 kant, hij de andere). En de rest van t programma. Na een late lunch liep ik nog weer even de OK in om te kijken of er nog iets gebeuren moest. Zag ik daar een senior clinical officer druk in de weer met een vrouw die heel heftig aan het bloeden was na de bevalling. Samen met de verpleging hadden ze alles al netjes gedaan wat je normaal moet doen volgens de WHO-protocollen(voor de medici): eerst extra oxytocine met uterusmassage, bimanuele compressie, aortacompressie en op de OK waren ze net een condoom aan het inbrengen over een catheter om die vervolgens met water te vullen. Ze had al zo’n 3-4 liter bloed verloren schatten ze in… En het bloed bleef eruit stromen. Natuurlijk ben ik meteen gaan helpen. Die catheter met het condoom leek goed te werken: het bloeden stopte. Ondertussen ging ik checken hoe het met haar stolling was, na 3-4 l bloed te hebben verloren. Nou, dat was natuurlijk niet best meer. Dus legde ik uit dat ze vers bloed nodig had omdat er in vers bloed ook bloedplaatjes zitten (die heb je nodig voor de stolling). Maar ja, er was geen vers bloed of bloedplaatjes voorradig. Dus ben ik zelf maar gaan doneren. Nog in mijn OK-kleding lag ik daar in t lab op een bankje te doneren. Gaat overigens heel netjes: ze doen eerst een korte screening, en vervolgens testen ze je Hb en na de donatie wordt er een HIV- sneltest, een hepatitis B en syphilistest, en een malariatest gedaan. Dit alles (inclusief doneren) was binnen 25 min klaar… Ik weer snel de OK opgerend om te kijken hoe t met die vrouw was: stabiel slecht. We lieten voorzichtig het condoom leeg lopen, maar helaas ze begon weer hevig te vloeien. Ik heb nogmaals bimanuele compressie geprobeerd, nog weer een infuus met oxytocine, maar het hielp niet. De senior clinical officer keek me zenuwachtig aan: wat moeten we doen?? Ik vroeg hoeveel kinderen ze had: 9!! Tsja, dan is de volgende beslissing niet zo heel moeilijk meer: de baarmoeder moet eruit! Snel hebben we mijn zak bloed gegeven en ik heb de beslissing genomen om de moeilijke operatie niet zelf te doen, aangezien ik toch wat duizelig was na deze donatie. Het was inmiddels 5 uur, had een hele drukke dag gehad, bloed gedoneerd zonder even bij te komen daarna en nu zou ik een hele lastige ingreep moeten doen… Gelukkig waren er nog andere goeie clinical officers aanwezig die het wel wilden doen. Natuurlijk ben ik wel in de buurt gegeven en heb ik continu aanwijzigen gegeven. Wat bleek: er zat een enorme ruptuur in de baarmoeder, die niet meer te repareren was. Ik had dus de goeie beslissing genomen, oef… Het was een lastige ingreep, maar de clinical officer heeft het netjes gedaan. Alleen.. we waren nog maar net begonnen, toen we hoorden dat er een keizersnee moest gebeuren in verband met foetale nood.. En we hebben maar 1 OK!! Ja, jeetje, wat moet je dan?? Nou, dan maar op de gang van de OK. Echt bizar, stonden we daar met al het OK-personeel 1 hele lastige ingreep te doen bij een zeer instabiele patient in de OK en nog een keizersnee in de gang. De keizersnee was ook nog erg lastig, het kind wilde absoluut niet de baarmoeder verlaten. Dus ook daar heb ik allemaal aanwijzingen gegeven over handgrepen om het kindje eruit te krijgen. De keizersnee is verder zonder problemen verlopen. De andere patient leek het ook allemaal doorstaan te hebben. Natuurlijk moest zij wel heel erg goed in de gaten gehouden worden. Helaas is zij diezelfde avond toch overleden. Maar ik kan zeggen dat we alles geprobeerd hebben om haar te redden.. Daarna was ik echt kapot.

Het weekend na die drukke week had ik op zaterdagochtend een vergadering met alle clinicians van het ziekenhuis. Ik was er op het afgesproken tijdstip: 8 uur. Uiteindelijk zijn we pas om kwart over 9 begonnen. Ik kan je wel zeggen dat ik enorm chagrijnig was dat ik eigenlijk een uur langer in mijn bed had kunnen liggen op deze zaterdag! Maar de vergadering was nuttig. Er moest een aantal belangrijke zaken en problemen besproken worden. Zo was er bv het probleem dat de clinicians hun van het ziekenhuis gekregen stethoscopen en thermometers massaal kwijt raakten. Ook in NL hebben we het probleem dat stethoscopen vaak gejat worden, maar wij moeten ze in NL zelf aanschaffen, dus doe je er heel erg voorzichtig mee. Hier krijgen ze alles van het ziekenhuis, dus ja, dan voel je je er wat minder verantwoordelijk voor. Sommigen waren er in de loop van een aantal jaar al 3 kwijtgeraakt!! De DHO, Dr Khan, vond dit echt te gortig worden (en ik ook natuurlijk), dus hij vroeg wat we hieraan konden doen. Ik kwam met een oplossing: we geven iedereen nog 1x een nieuwe stethoscoop, thermometer, bloeddrukmeter en witte jas. Maar daarna, als iemand het kwijtraakt (en we doen maandelijkse inspecties), dan moet diegene zelf het volledige bedrag voor een nieuwe ophoesten (en dat wordt van het salaris ingehouden…). Voor de boeken van de bibliotheek die nog steeds niet teruggebracht zijn hebben we ook een harde maatregel ingevoerd: de clinicians hebben tot 1 mei, daarna wordt hun salaris ook stopgezet. Het klinkt wreed, maar het lijkt soms echt de enige manier om bepaalde dingen voor elkaar te krijgen. Ik roep al maanden elke week dat ze de boeken moeten terugbrengen en ik heb er maar 5 van de 30 terug… Dan maar streng zijn.
Verder gaan we ook een “clinician-van-de-maand” award met een geld-beloning invoeren om mensen te stimuleren hard te werken. Ik vond het eerst belachelijk dat je extra geld gaat geven om mensen te motiveren voor hun werk, maar andere maatregelen lijken niet echt te helpen. Er zijn veel clinical officers die heel erg begaan zijn met hun werk, op hun vrije dagen nog bij hun patiënten gaan kijken en nooit te beroerd zijn om anderen te helpen. Maar het merendeel loopt er de kantjes vanaf. Hopelijk worden zijn nu ook gestimuleerd meer hun best te gaan doen. Zo niet, dan worden de harde werkers eindelijk eens extra beloond.

De zondag ben ik nog naar het ziekenhuis gegaan om een keizersnee te doen. En de week erna (afgelopen week) heb ik een training gevolgd (en deels ook gegeven) over ETAT, een mooi systeem om ernstig zieke kindjes in de wachtrij op de polikliniek te herkennen en ze meteen te behandelen. We hebben de deelnemers laten oefenen met het inbrengen van botnaalden in kippenbotten en op (al geslachte) geiten thoraxdrains (zie foto’s). Heel erg leuk om de deelnemers zo serieus bezig te zien. Aan het eind van de training werd het kippen- en geitenvlees op de BBQ gegooid en hebben we heerlijk gegeten :).

Lekker druk dus op het werk!

Verder heb ik ook het nachtleven van Ntcheu en omstreken ontdekt, haha! De donderdag voor Pasen waren we uitgenodigd om wat te komen drinken bij de DHO. Hij is 25 (en als je m buiten werk ziet lijkt ie zelfs nog veel jonger), dus zodra hij t ziekenhuis verlaat wordt ie echt weer een student. In het ziekenhuis is ie echt een goeie manager en werkt hij keihard. We kwamen binnen en toen hingen er allemaal vrienden van hem rond, stond de tv hard op MTV en de braai stond buiten klaar met wat kippetjes erop. We hoorden dat er een live optreden van een bekende band was in Balaka, op 40 min rijden van Ntcheu, dus heeft Dr Khan een minibusje geregeld (met chauffeur) en zijn we naar Balaka gereden. Was echt hartstikke leuk!! Inmiddels waren er allemaal clinical officers van het ziekenhuis bijgekomen, dus was het erg leuk om iedereen eens op een andere manier mee te maken. Het blijft natuurlijk Afrika, dus werd er veel te veel gedronken en veel gedanst. Maar zo af en toe doe ik daar graag aan mee (met mate uiteraard). Om half 4 in bed gekropen en de vrijdag met een enorme kater in ons huis rondgehangen…

Inmiddels zijn we op vrijdagen ook een aantal keer naar wat barretjes in Ntcheu geweest. Wel grappig: elke keer treffen we daar weer heel veel collega’s uit het ziekenhuis aan. Tsja, er is ook niet zoveel anders te doen hier in Ntcheu dan uitgaan, drinken en dansen. Er wordt veel pool gespeeld, en de meesten zijn erg goed. Afgelopen vrijdag hebben Mirjam en ik ook een potje gespeeld. Veel bekijks natuurlijk en regelmatig uitgelachen omdat we zo slecht waren… Ach, kan ons t wat schelen!

Ik mis NL wel steeds meer. Het lijkt me geweldig om weer eens naar het theater te gaan of de bioscoop of lekker boodschappen te doen in een goeie supermarkt of gewoon een mooie strandwandeling te maken en natuurlijk mijn familie en vrienden te zien! Had ik niet verwacht dat ik ons landje zo zou missen en Mark natuurlijk nog het meest!

We hebben een klein beetje pech gehad met onze auto: de startaccu (ja, er zitten 2 accu’s in) was op, te oud… Dus na wat andere oplossingen hebben we uiteindelijk maar een nieuwe gekocht. De lokale garage in Ntcheu kent ons al goed. Wel heel leuk, ze doen hier aan thuisservice als de motor niet start. Maakt het leven een stuk makkelijker. En nu weet iedereen in het ziekenhuis precies dat we hebben zitten klussen aan onze auto, haha! Wat een klein wereldje is het hier toch.

Nou, het verhaal is alweer veel te lang, dus ik stop. Bedankt voor al jullie leuke reacties, ik lees ze altijd graag. Ik blijf het leuk vinden om te lezen over jullie leven in NL, dus hou me op de hoogte!!

Veel liefs, Marieke