Ntcheu District Hospital

Mazuka bwanji!!

Ik kreeg al bezorgde berichtjes van mensen of t wel goed met me ging, aangezien ik zo lang niets van me liet horen..
Maar ik t gaat prima hoor!! Ik heb t gewoon druk hier in Ntcheu.

Ik zal proberen een niet al te lange update te geven, maar dat is lastig, aangezien er zoveel veranderd is nu ik in Ntcheu ben..

2 Weken geleden kwamen Mirjam en Trish (Patricia), m’n 2 huisgenootjes mij ophalen in Lilongwe. Met al m’n bagage zijn we naar Ntcheu gereden door de stromende regen.
Hier stond een prachtig blauw-groen geglazuurde citroencake op mij te wachten (gemaakt door een van de collega’s van Mirjam) met de tekst “welcome Malika”. Lief he!? En afgezien van de kleur was ie echt heerlijk!!

Die zondag geprobeerd m’n spullen een beetje op te ruimen, maar dat was nog een hele opgave. Ik heb namelijk een klein slaapkamertje, toen had ik nog geen kledingkast, aangezien de carpenter daar nog mee bezig was en maar een klein boekenkastje. Helaas kon ik m’n koffers dus nog niet opruimen.

Maar afgelopen week heb ik dan eindelijk m’n kledingkast gekregen. Een jongen van een jaar of 20 heeft m in elkaar getimmerd. Hij kwam afgelopen woensdag langs om nog even wat extra geld voor t transport op te halen (2,5 euro). En een uur later stond ie met een pick up met de kast voor de deur met nog 2 andere jongens. Met z’n 3en hebben ze m naar binnen gesjouwd. De hoek naar de kamer waar die in moest was nogal nauw en ze hadden geen van 3-en ook maar enig ruimtelijk inzicht, dus ze stonden te zwoegen en te zweten. Ik heb wat tips gegeven, maar die werden niet echt serieus genomen. Uiteindelijk kwamen ze er zelf achter dat dat toch de enige manier was om die kast de kamer in te krijgen.
En nu staat ie heel mooi. Niet in m’n slaapkamer, want dat pas niet, maar in t logeerkamertje. Pas geverfd, dus al mijn kleren stinken een uur in de wind, maar m’n koffers zijn eindelijk opgeruimd na 4 maanden!! Heerlijk!

Gister ook wat extra dingen opgehangen in m’n kamertje: foto’s, schilderingen en een leuk lijstje. Heel gezellig! Vandaag ga ik de woonkamer aanpakken. M’n huisgenoten zijn er niet, dus ik kan lekker m’n gang gaan ;-).

Nu zijn jullie natuurlijk heel erg benieuwd hoe t ziekenhuis is.
Nou, ik vind t echt prachtig!! T Is helemaal wat ik gehoopt had.

Ntcheu District Hospital heeft volgens mij iets van 150 bedden, maar op de overdrachten hoor ik altijd dat er in totaal rond de 400 patienten zijn..

T Ziekenhuis wordt gerund door de DMO (district medical officer), dokter Sheraz Khan, een 25 jarige pas afgestudeerde arts die eigenlijk meer bezig is met de management van t ziekenhuis dan dat ie tijd heeft voor klinisch werk. T Is een leuke jongen met goed inzicht, maar t blijft veel voor zo’n jong iemand. Hij doet z’n best.
De DHO (district health officer), Dr Msuku, staat aan t hoofd van t hele district Ntcheu met daarin t ziekenhuis, zo’n 25 health centers, nog meer village health commitees en het district health management team. Dr Msuku is rond mijn leeftijd en pas getrouwd. Hij is van de week vertrokken naar Zuid-Afrika om de opleiding tot chirurg te volgen. Kortom, hij is dus vertrokken. In principe neemt dr Khan zijn werk nu over. Artsen zijn hier dus eigenlijk managers en hebben nauwelijks tijd om patiënten te zien.
Op t moment zijn er ook 3 intern-artsen die een stage van 2 maanden in management volgen. Zij moeten in de schoenen staan van de DMO, de DHO en we hebben ook nog een afdeling environmental health (preventie) die een DEHO (district environmental health officer) hebben.
De interns zijn bijna klaar. Maar ze weten al zoooveel. Ik ben echt jaloers op hun opleiding. Artsen hier in Malawi worden supergoed opgeleid. Dat moet ook wel, want als ze klaar zijn moeten ze opeens alles doen.

Ik heb in NL tijdens mijn training heel erg geleerd dat je in district ziekenhuizen moet oppassen met wat je zegt. Opbouwende kritiek wordt vaak heel negatief ervaren, death audits (besprekingen over overleden patiënten om er van te leren) worden beschouwd als momenten waarop de “schuldige” wordt aangewezen en jij als Mzungu (blanke) moet de eerste 6 maanden je mond houden en eerst maar eens wat credit opbouwen voordat je gaat proberen wat dingen te verbeteren.

Hier in Ntcheu District Hospital zijn ze al veel moderner. De dag begint met de morning report (overdracht) om 7.30u. De meesten komen echter pas rond 7.45 – 8.00u binnen. Dat gebeurt overal en hier is t niet anders. Ik probeer t goede voorbeeld te geven en ben er meestal om 7.30u. Een van de hoofdzusters zit achter t bureau en leidt de morning report. De dag wordt geopend met een gebed, meestal in t Chichewa. Daarna wordt er door de nachtzusters per afdeling een verslag gedaan van de opgenomen, ontslagen, weggelopen en overleden patiënten (“may they rest in peace”). De cultuur hier in Malawi is dat vrouwen niet te hard mogen praten, dat is niet ladylike. Dus ook sommige van de zusters mompelen. Maar meestal is er wel iemand in de zaal die zegt dat ze harder moeten praten. En dat is best bijzonder.
Tijdens hun verslag van een overleden patient zeggen de meeste nurses “despite the above management, the patient died”. Laatst zei een van de clinical officers hier wat over: “Wat nou ‘ondanks’ onze behandeling… Alsof we altijd t juiste doen. Vaak wordt de behandeling veel te laat gestart en we zijn er niet eens bij als de patient overlijdt. Laten we t voortaan anders brengen. Gewoon zo: helaas troffen we de patient overleden aan..” Zo gezegd, zo gedaan.
Het is inderdaad wel zo dat t ziekenhuis veel te weinig nurses heeft en nog veel minder clinicians. Clinicians is een verzamelwoord voor artsen (alleen de DMO, ik en nog een VSO kinderarts), clinical officers (12) en medical assistants. Deze staan nog weer onder de clinical officers en hebben nog minder training gehad.
Dus worden er fouten gemaakt in de behandeling van patiënten. Maar dat wordt in ieder geval openlijk toegegeven en dat is al een hele stap! Er zijn dagelijks discussies over of een patient wel de juiste behandeling heeft gehad. En dat zijn echt hele interessante discussies!

De DMO probeert ook regelmatig de clinicians te pushen om een goede overdracht te doen. En dat is een hele uitdaging. Met name de medical assistants weten echt niet hoe ze een patientenoverdracht moeten doen (werk aan de winkel voor mij :)). En ook is er bij sommige clinicians maar weinig enthousiasme voor t werk te bespeuren. Ze doen de visite op de afdeling zo snel mogelijk en gaan dan lekker vroeg (rond lunchtijd) naar huis! De DMO probeert hier wat van te zeggen en kijkt mij dan telkens wanhopig aan voor steun. Ik zit dan in tweestrijd. Ik heb zo vaak geleerd in NL dat ik de 1e 6 maanden mijn mond moet houden. En nu moest ik al op dag 2 kritiek gaan geven! Dus ik probeer een beetje de gulden middenweg aan te houden. Vaak hou ik wijselijk mijn mond en soms geef ik wat opbouwende kritiek en wat tips en aanwijzigen. Toen de clinician laatst een prachtige overdracht gaf heb ik natuurlijk meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt om haar de hemel in te prijzen. Ach ja, je moet ergens beginnen.

Afgelopen vrijdag werd er een auto-ongeluk aangekondigd en moesten we zoveel mogelijk klaarstaan. Er mist hier helaas een echte eerste hulp / ongevallen afdeling. Zulke patiënten worden opgevangen op de “minor theatre”, een kleine ruimte met 2 behandeltafels, waar wonden worden gehecht en gips wordt aangelegd. Daar stonden we dan: de DMO, 2 interns, ik en nog wat ander personeel. Uiteindelijk bleek t gelukkig maar om 2 patienten te gaan, dus dat viel mee. De DMO ging daarom maar snel weer weg. Opeens realiseerde ik mij dat ik nu de leiding moest nemen. Best lastig als je nog helemaal niet weet hoe t er normaalgesproken aan toe gaat. Maar daar kwam ik al snel achter: niemand doet iets, want ze hebben geen idee hoe je met zulke patiënten om moet gaan. De interns overigens wel, dus gingen wij met z’n 3-en aan de slag. Een dame had alleen pijn in haar schouder, de andere leek overal pijn te hebben, ook in haar buik. Dan moet je uit gaan kijken. Dus ik boog me over deze patient samen met de andere intern. Je moet de verpleegkundigen dan letterlijk zeggen wat ze moeten doen: bloeddrukmeter halen (die niet in de buurt ligt), saturatiemeter halen van een andere afdeling die niet blijkt te werken, infuusnaald prikken, bloed afnemen (vervolgens ligt dat bloed 20 min op de kast nee, dat moet NU naar t lab!). Om haar te kunnen onderzoeken moest ik haar kleren doorknippen. Paniek!! Waarom gaat de dokter opeens haar mooie jurk met een schaar te lijf!! Uiteindelijk begrepen ze t wel. De patient bleek pijn te hebben in haar nek. Dat betekent dat we haar hoofd/nek moesten stabiliseren. Er werd een veel te kleine nekkraag te voorschijn gehaald. Dus moest de schoonmaker haar hoofd maar stabiliseren. Ik heb hem denk ik wel 10x gezegd dat hij het hoofd altijd moest blijven vasthouden. Maar in zijn poging behulpzaam te zijn liet ie regelmatig los om iemand anders te helpen. En de patient begon dan meteen haar hoofd te bewegen. Zucht…
Gelukkig bleek er ook een rugplank (van heel zwaar hout) aanwezig te zijn. Daar moest de patient dan op komen te liggen. Dat moet dan volgens de regels op een speciale manier. Terwijl je telt draai je de patient met een aantal mensen op zo’n manier dat haar nek niet draait tov de rest van haar lichaam. Zie dat maar eens uit te leggen aan mensen die nauwelijks engels verstaan en echt geen idee hebben waar je t over hebt. Gelukkig kon de intern vertalen. De patient woog zo’n 120 kg. Met vereende krachten hebben we haar op de plank weten te draaien. Helaas had niemand de patient verteld dat ze op die plank terecht kwam, dus ze begon te schreeuwen dat dat ding zo hard en koud was. Zucht.. en dat terwijl ik had gezegd dat ze t haar moesten uitleggen…
Ondertussen hadden we in haar buik geprikt en bleek er geen bloed in de buik te zitten. De buikpijn viel ook wel heel erg mee.
Toen naar de röntgenafdeling voor een nekfoto. Wat een georganiseer!! De man die haar hoofd stabiliseerde liet meteen haar hoofd los om de brancard te kunnen duwen. NEE!! Altijd vast blijven houden.. Dan door veel te smalle deuren en gangetjes naar de rontgen. Gelukkig wist de röntgenlaborant wel wat ie moest doen, dus liep dat nog redelijk. Een foto van de nek gemaakt terwijl ik (met een echt loodschort) aan de armen trok om haar schouders naar beneden te krijgen. Helaas geen 7 wervels te zien maar maar 5, tsja, pech, dan maar de foto zo accepteren. Geen breuken te zien.
Vervolgens haar hele rug beoordeeld (patient weer volgens de regels op haar zij gerold) en ze bleek alleen maar spierpijn te hebben. Gelukkig, t viel allemaal mee. Ook nog een foto van haar longen en ribben gemaakt: niets aan de hand. En een echo van de buik: was allemaal in orde. Dus kon ze overeind komen en proberen wat te lopen.
Ik moet echt zeggen dat ik blij was dat ze niets ernstigs mankeerde, want ik denk eerlijk gezegd dat ze zo aan een inwendige bloeding onder onze handen was overleden en een gebroken nekwervel… daar moet ik ook niet aan denken.
Ik denk dat het hoog tijd is dat we hier een ATLS (traumacursus) gaan doen. De laatste is 3 jaar geleden gegeven door een Japanse chirurg uit Lilongwe. Misschien wil hij t nog wel eens doen.
Ntcheu ligt aan een drukke snelweg, dus we krijgen regelmatig verkeersslachtoffers.

Een ander project voor mij is t re-organiseren van de medische bibliotheek. Mijn voorgangster, Dr Ilona, uit Canada heeft een collectie medische boeken aangeschaft voor t ziekenhuis (ongeveer 70) en die staan in t overvolle artsenkantoortje, waar we nu met de DMO, de kinderarts, de 3 interns en ik zitten, terwijl er maar plek is voor 2). De boeken zijn uitgeleend, maar vaak niet meer teruggebracht. Ik probeer dat nu allemaal uit te zoeken. Er staan echt hele mooie boeken!

Verder ben ik nog een beetje m’n weg aan t vinden in t ziekenhuis. En dat duurt nog wel even. Maar ik kan hier zeker wat doen!

Afgelopen donderdag t afscheidsfeestje voor Dr Msuku bijgewoond, die nu in Zuid-Afrika zit om chirurg te worden. Was een leuk feestje. Ik mocht ook op t erepodium zitten, tussen de DHO en de DMO in. Veel speeches, helaas veel in t Chichewa. En vervolgens flink gedanst. T Was erg gezellig en opeens was t half 2! T Viel me erg zwaar om t goede voorbeeld te geven en na 4 uurtjes slaap om 7.30u weer netjes op de morning report aanwezig te zijn. Maar toen de verkeersslachtoffers binnenkwamen was ik dat alweer helemaal vergeten.

Terwijl ik dit zit te typen hoor ik op de achtergrond de muziek en t gezang van de kerkdienst op zondag. Er staan iets van 2 of 3 kerken in de buurt en regelmatig horen we de klokken luiden. Heel gezellig.

Nou, ik ga maar eens wat ontbijten en wat doen voordat de dag om is.

Ik hoop dat jullie een beetje een beeld hebben gekregen van wat ik hier doe. Ik ben echt aan het genieten.

In de tussentijd heb ik een pakket van Mark ontvangen vol met lekkers en moois. Ik heb gehoord van t postkantoor in Lilongwe dat er nog een pakket onderweg is van Lilongwe naar Ntcheu, spannend!! Ik hou jullie op de hoogte.

Mijn nieuwe adres is voortaan:

Dr. Marieke van den Broeke
Ntcheu District Hospital
Private Bag 5
Ntcheu
Malawi

Die Dr. moet erbij, want zo kennen ze me hier in Ntcheu: ik ben de nieuwe dokter in t ziekenhuis.
Pakketjes doen er lang over, hou daar rekening mee (2 maanden zeker). Maar ik waardeer het heeeel erg. Ben nog steeds aan t genieten van de m&m’s met pinda’s die Mark heeft opgestuurd en de earl grey thee van m’n moeders. Regelmatig heb ik heel zwaar behoefte aan iets echt Hollands.
Van Femke had ik voor m’n vertrek echt Hollandse stickertjes gekregen en die heb ik nu op de borden geplakt, leuk!! Heel vaak zet ik de verzameling NL muziek op de laptop (van m’n oud-huisgenootjes uit Leiden) even hard aan. En dan geniet ik helemaal.
Ik begrijp dat er flink wat pakketjes onderweg zijn, alvast onwijs bedankt! Ik laat jullie weten wanneer ik ze heb. Kan niet wachten tot ze hier in Ntcheu zijn!

Ik moet aan Mark vragen of hij t bericht op de site kan zetten, want ik kan er weer eens niet opkomen. De foto’s zal k er dan later op proberen te zetten. Dus voor de foto’s moeten jullie nog even wat langer wachten.

Veel liefs, Marieke