Mamma Aeltsje in Malawi

Mijn moeder was 3 weekjes op bezoek bij mij in Ntcheu. Weken vol indrukken voor haar. Regelmatig dook ze om 7 uur naar bed, omdat haar "harde schijf vol zat" zoals ze zei. Ik heb ervan genoten dat ze mijn leven hier kon meemaken. En ook hebben we wat van het land samen gezien. Zij heeft een stuk geschreven over het eerste deel van haar vakantie hier, later volgt het tweede deel.
Mam, ik vond t superleuk dat je er was en ik vind t ook heel gaaf dat ik nu eindelijk wat meer foto's van het ziekenhuis en van mijzelf in actie heb. Dank je wel! Alle foto's zijn natuurlijk pas genomen na toestemming van de patienten.

Mamma Aeltsje in Malawi door Aeltsje

Na een vlucht vanaf Schiphol die in oranjevoetbal sferen was gehuld en een overstap met enige vertraging in Nairobi, landde ik dan toch in Malawi, Lilongwe. Op het platform stond Marieke naar mij te zwaaien en gelukkig zonder douane problemen kon ik mijn 2 overvolle koffers en handbagage meenemen op de trolley naar de uitgang. Blijdschap wederzijds van moeder en dochter en een stevige omhelzing beaamde dit.
Gauw ff een eerste sigaretje na vele uren onthouding en dan inladen de bagage in de auto- met vierwiel aandrijving- naar het Guesthouse van VSO, waar wij beiden een keurig aparte kamer hadden voor 1 nacht. Boodschappen doen, auto voor kleine beurt naar de garage etc. etc.
’s Avonds in een leuk restaurantje een lekkere maaltijd en voor mij voor het eerst de gewaarwording van het uitvallen van de elektriciteit. Dit restaurant had een eigen generator en al gauw brandde er weer wat beperkter licht.
De volgende dag, na toch bijna een uur te laat (Malawiaanse -tijdtoepassing) mijn 1e ontmoeting met
Naomi. Een vrolijke lieve vrouw met vele plannen voor Thobola Village, Het weesdorp in Malawi en aldaar de, een beetje kinderlijke, ontwerpen van de te bouwen school. Samen met een vrijwillige adviseur van Smart Shelter Foundation heeft Marieke met Naomi haar plannen doorgesproken en werden adviezen gegeven. Naomi moet dit nu verder zien uit te werken.
Dan de lange maar mooie rit naar Ntcheu over de “snelwegen” Het landschap is prachtig, soms heuvelachtig en dan weer bergen in de verte. Dan weer door dorpen, waar het leven zich juist langs de “snelweg” afspeelt. Dus goed opletten op de fietsers, met brede bagage van o.a. suikerriet, stoelen, of een geit op de bagagedrager. Op de weg lopende honden, geiten of soms ook koeien. De wegen waren vaak aan de zijkant helemaal afgebrokkeld door de regenseizoenen en toch blijven de plaatselijke bewoners gebruik maken van het overgebleven asfalt van deze 2 baans snelwegen. Ook zit het wegdek vaak vol grote kuilen. De hoogste snelheid is dan ook ongv. 80 km. per uur. En eindelijk kwamen we in Ntcheu. De afslag naar het Hospital waar Marieke werkt, moesten we nemen en daarna de weg vervolgen naar beneden en daar ligt dan hun woning. Een ruim stenen huis met waranda voor en achter en een grote tuin. Ik kreeg de logeerkamer en kon eindelijk mijn kleding etc. uitpakken. Alle lekkere dingen voor Marieke en gevraagde spulletjes aan haar geven en vervolgens al het teken- schilder en knutselmateriaal in één grote koffer overpakken.
’s Avonds ging ik, omdat ik thuis altijd een avond mens ben om 11.00 naar bed. Marieke lag al veel eerder. De avonden daarop werd het voor mij ook steeds vroeger en al gauw ging ik om 19.00 of 20.00 u naar bed, want ik kreeg het Malawiaanse ritme te pakken en was ’s avonds ook doodmoe.
Marieke had toestemming gevraagd of ik een hele dag met haar mee mocht draaien tijdens haar werk in het Hospital en ik werd met belangstelling door het personeel ontvangen. Eerst om 07.30u de overdracht van het verplegend personeel. Dit had Marieke bevorderd en daarna de overdracht van de artsen en specialisten. Toch waren er ook die dag eigenlijk te weinig aanwezig. . . . . . . .!!
Ze moeten nog steeds wennen en leren, wat zo belangrijk is. Nl het goed met elkaar over de patiënten/ziektes en de plannen van behandeling te spreken en discussiëren.
Daarna naar de afdeling verloskunde, ik had ook een witte doktersjas, voor de patiënten dus iets vertrouwder . . . . Ik zag in die tijd 4 vrouwen achter elkaar, met gemak bevallen van een zoon. Die bevallingen werden dan ook gedaan door een vroedvrouw. Marieke moest een andere vrouw, die zwangerschapsvergiftiging had en vaak enorme stuipen daardoor onderzoeken en zij besloot dat de geboorte van het nog te jonge kind 4/5 mnd. ingang moest worden gezet door inbrengen van een medicijn/hormoon. Hierbij mocht ik haar assisteren. De moeder en tante van deze vrouw waren op de hoogte gebracht van het onderbreken van deze zwangerschap en gingen akkoord en aanvaarden deze beslissing. De afloop daarna hoorden we de volgende dag. Het leven van de moeder was gered. Het kindje helaas dus overleden.
Toen naar de OK. Ook ik in het groene OK pak en laarzen. Handen wassen en rubberen handschoenen aan. Twee vrouwen moesten gecuretteerd worden. De baarmoeder was niet schoon na de bevalling.
Ik zag met verbazing hoe deze vrouwen helemaal naakt op de OK tafel lagen nog bij kennis. Trillend van de kou. In de OK stond een enorme kille tocht, door openstaande ramen en openslaande deuren. Ze klaagden helemaal niet. Na de ruggenprik kregen ze gelukkig toch nog een narcose van een lieve vrouwelijke narcotiseur en merkten ze verder niets meer van de ingreep en de kou. Marieke moest bij de laatste ook een hechting doen in de vagina en ik zag met bewondering hoe zij dit allemaal kundig als chirurg dit deed. De operatie assistent was erg slordig en onattent en stond alleen maar zgn grapjes te maken. Marieke moest hem vaak corrigeren. Bij het overleggen van OK tafel naar het rollende bed, moest zij ook weer wijzen op gezamenlijk tellen tot 3 en dan bij 3 pas de patiënt overtillen.
Onze pakken weer uit, handen wassen en we dachten klaar te zijn. Maar op de Eerste Hulp was een jongeman binnengebracht met een messteek bovenin de borstkas. Bij een tweede foto was duidelijk te zien, dat hij een klaplong had en dat er bloed tussen de ribben en de long was gekomen. Deze patiënt was zwaar dronken en beneveld en onhoudbaar. Zijn broers en moeder moesten hem voortdurend in bedwang houden want hij wilde weer opstaan en verzette zich hevig. Ook ik heb vaak geholpen om deze jongeman op de brancard te houden Er moest hier dus een drain ingebracht worden. Marieke had dit in Nederland wel gezien, maar nooit zelf gedaan. In Ned. mag alleen een longarts dit doen. Maar ja, die zijn er niet in Ntcheu. Dus zij pakte gauw even haar medisch handboekje en las het nog weer na, hoe in te grijpen. Aan de zijkant van het lichaam tussen de 6e en 7e rib een insnijding maken, in verschillende lagen. Hoeveel weet ik niet, Marieke wel en dan proberen een eigen vinger er in te steken en daarna een drain. Ondertussen was de patiënt in slaap gebracht en lag rustig, maar moest ondertussen met de hand beademd worden. Marieke kon beginnen. Het kostte haar enige moeite maar opeens was de inkeping groot genoeg en haar wijsvinger kon erin. Er kwam ook meteen bloed uit. Vervolgens de draïn zoeken die erin kon, ook dat ging bijna niet goed. Het operatie materiaal is steriel en daar werd ineens de aan de buitenkant vuile verpakking van de drain opgelegd. Oei, weer schoon materiaal laten pakken en ook de drain uitpakken. Ach ja, het komt uiteindelijk toch wel goed. De drain erin zeker 12 cm. en het bloed kwam eruit. Bijna 2 liter denk ik. Voor de zekerheid, maakte Marieke om de drain nog een draadsluiting, voor het geval de drain er weer uitgetrokken zou worden zodat dan onmiddellijk het gat kon worden gedicht. Daarna met veel plakband de drain vastplakken een soort pot met waterdruk eraan vast, zodat er nooit lucht in de wond kon komen en patiënt weer op bed getild. Dit ging ook weer ff mis. Marieke zag het te laat. Er werd niet geteld tot drie en inderdaad de patiënt werd ongelijk overgesleurd naar bancard en de drain naast het lichaam raakte los. Gelukkig zat het deel in het lichaam nog vast dus weer herstellen.
Hè, hè, we waren klaar. Het was bijna 14.00 u. Zonder koffie en lunchpauze had Marieke gewerkt. We konden naar huis.
Ik heb enorme bewondering zoals Marieke werkt en rustig blijft als het ff niet goed gaat. Het is zwaar werk. Zoveel uren vaak gebogen staan, vaak ook nog goed opletten hoe de overigen werken en altijd toch vriendelijk blijven als het weer eens niet helemaal goed gaat.
Dan de organisatie van de vele verdere regelingen in dit ziekenhuis, het overbrengen naar het personeel om gemotiveerd te zijn, etc. etc.
Nu is ze nog bezig een bibliotheek op te richten en verschillende fondsen aan te schrijven. Een bijscholingscursus voor de vroedvrouwen en verpleegkundigen op de afdeling verloskunde organiseren.

Lieve Marieke van mij krijg je een 10 en een hele dikke zoen.

Liefs Mamma Aeltsje.

Natuurlijk schrijf ik binnenkort meer over Malawi en mijn creatieve plannetjes met de weeskinderen van Tobola.